AI tạo ra 100.000 việc làm mới ở Việt Nam: Cơ hội vàng trong thời đại số

Ước tính có tới 100.000 việc làm mới được tạo ra nhờ AI trong vòng 5 năm tới. Vậy làn sóng việc làm này đến từ đâu? Những ngành nghề nào sẽ được hưởng lợi? Và người lao động cần chuẩn bị gì để không bị bỏ lại phía sau?

AI đang thay đổi cục diện thị trường lao động toàn cầu

Trong những năm gần đây, sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI) đã làm dấy lên nhiều lo ngại về việc mất việc làm do tự động hóa. Tuy nhiên, theo một báo cáo mới đây từ Viện Chiến lược phát triển nhân lực số, AI không chỉ thay thế mà còn tạo ra hàng trăm nghìn việc làm mới. Đặc biệt tại Việt Nam, ước tính có tới 100.000 việc làm mới được tạo ra nhờ AI trong vòng 5 năm tới. Vậy làn sóng việc làm này đến từ đâu? Những ngành nghề nào sẽ được hưởng lợi? Và người lao động cần chuẩn bị gì để không bị bỏ lại phía sau?

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp một bức tranh toàn diện về xu hướng này, phân tích sâu về tác động của AI tới thị trường lao động Việt Nam, từ đó mở ra góc nhìn lạc quan và thiết thực cho cả doanh nghiệp và người lao động.

1. Vì sao AI có thể tạo ra hàng trăm nghìn việc làm mới?

1.1. AI là công cụ, không phải người thay thế hoàn toàn

Mặc dù AI có khả năng tự động hóa nhiều tác vụ, nó vẫn cần con người để thiết lập, quản lý, kiểm soát và sáng tạo. Điều này dẫn tới sự ra đời của nhiều vai trò mới chưa từng tồn tại trước đây. Ví dụ:

Chuyên gia huấn luyện mô hình AI

Kỹ sư dữ liệu (Data Engineer)

Chuyên gia đạo đức AI (AI Ethics Specialist)

Nhà thiết kế tương tác AI (AI Interaction Designer)

1.2. Doanh nghiệp cần mở rộng để vận hành hệ thống AI

Khi triển khai hệ thống AI, doanh nghiệp không chỉ cần kỹ sư công nghệ mà còn cần đội ngũ phân tích dữ liệu, vận hành, kiểm thử, bảo trì, đào tạo nội bộ và truyền thông nội bộ để đảm bảo AI được ứng dụng hiệu quả.

1.3. AI mở rộng quy mô và hiệu suất – dẫn đến tạo thêm việc làm

AI giúp tăng năng suất lao động, thúc đẩy doanh thu và mở rộng thị trường. Do đó, doanh nghiệp có khả năng mở rộng đội ngũ nhân sự trong các bộ phận liên quan: bán hàng, chăm sóc khách hàng, hậu cần, vận hành.

2. Những lĩnh vực hưởng lợi trực tiếp từ AI tại Việt Nam

2.1. Công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo

Lĩnh vực CNTT là nơi AI phát triển mạnh mẽ nhất. Việt Nam đang dần trở thành trung tâm phát triển phần mềm và AI của khu vực. Nhiều tập đoàn lớn như FPT, Viettel, VNPT, Vingroup… đã đầu tư mạnh vào AI.

Các vị trí có nhu cầu cao:

Kỹ sư trí tuệ nhân tạo (AI Engineer)

Chuyên gia học sâu (Deep Learning Specialist)

Kỹ sư dữ liệu (Data Engineer)

Chuyên viên đảm bảo chất lượng dữ liệu

2.2. Marketing số và truyền thông

AI giúp cá nhân hóa quảng cáo, tối ưu nội dung, phân tích hành vi khách hàng. Ngành Marketing vì vậy không mất việc mà còn "đẻ" thêm nghề mới:

Các vai trò mới xuất hiện:

Chuyên gia tối ưu nội dung bằng AI (AI Content Optimizer)

Nhà phân tích hành vi người dùng (User Behavior Analyst)

Người vận hành hệ thống tự động hóa tiếp thị (Marketing Automation Operator)

2.3. Giáo dục và đào tạo

AI mở ra kỷ nguyên học tập cá nhân hóa, tạo điều kiện cho giáo dục trực tuyến phát triển mạnh. Các trung tâm, trường học, nền tảng edtech cần:

Người thiết kế khóa học sử dụng AI (AI Curriculum Designer)

Giáo viên trợ giảng sử dụng công cụ AI

Hướng dẫn viên học tập cá nhân hóa

2.4. Thương mại điện tử và chăm sóc khách hàng

AI hỗ trợ xử lý đơn hàng, chatbot, phân loại khách hàng… Tuy nhiên, các hoạt động vận hành và tối ưu hệ thống vẫn cần người làm việc sâu:

Quản lý trải nghiệm khách hàng AI (AI CX Manager)

Phân tích dữ liệu bán hàng AI

Nhân viên vận hành chatbot và học máy

2.5. Sáng tạo nội dung và nghệ thuật số

Với sự hỗ trợ của các công cụ như ChatGPT, Midjourney, Canva AI, ngành công nghiệp sáng tạo đang được tiếp sức mạnh mẽ.

Các nghề nổi bật:

AI Content Creator (người tạo nội dung bằng AI)

Người chỉnh sửa nội dung hậu AI (AI Post-editor)

Biên tập viên nội dung sáng tạo tích hợp AI

3. Những con số biết nói về tiềm năng AI tại Việt Nam

Tăng trưởng việc làm: Theo báo cáo của LinkedIn và World Economic Forum, các kỹ năng liên quan tới AI nằm trong top 10 kỹ năng tăng trưởng nhanh nhất tại Việt Nam giai đoạn 2020–2024.

Đầu tư của doanh nghiệp: 85% doanh nghiệp lớn tại Việt Nam cho biết họ đã hoặc đang chuẩn bị triển khai ứng dụng AI vào vận hành.

Mức lương cạnh tranh: Mức lương trung bình của chuyên gia AI tại Việt Nam dao động từ 30–80 triệu đồng/tháng, có thể cao hơn với chuyên gia quốc tế hoặc vị trí cấp cao.

Tăng trưởng GDP: Dự báo của PwC cho thấy AI có thể đóng góp thêm 12–14% vào GDP Việt Nam trong vòng 10 năm tới.

4. Những kỹ năng người lao động cần có trong kỷ nguyên AI

4.1. Kỹ năng công nghệ số

Kiến thức nền tảng về dữ liệu, công cụ trực quan hóa dữ liệu

Kỹ năng sử dụng các nền tảng AI phổ biến

Làm việc với các phần mềm tự động hóa quy trình

4.2. Tư duy sáng tạo và giải quyết vấn đề

Khả năng đưa ra giải pháp mới

Tư duy hệ thống và logic, biết nhìn nhận vấn đề đa chiều

4.3. Kỹ năng giao tiếp, hợp tác

Biết làm việc trong môi trường đa ngành, đa văn hóa

Giao tiếp với AI – hiểu cách ra lệnh và tương tác hiệu quả

4.4. Học tập suốt đời

Cập nhật xu hướng, công cụ, kỹ năng mới

Tự học và linh hoạt chuyển đổi nghề nghiệp khi cần

5. Việt Nam cần làm gì để không bị bỏ lại trong cuộc đua AI?

5.1. Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao

Cần đổi mới chương trình giáo dục, tích hợp kỹ năng số và công nghệ AI ngay từ phổ thông và đại học. Đồng thời, khuyến khích các chương trình đào tạo ngắn hạn, học nghề số cho người lao động.

5.2. Hệ sinh thái hỗ trợ khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo

Chính phủ, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế nên hỗ trợ các startup AI, quỹ đầu tư đổi mới sáng tạo, tạo sân chơi cạnh tranh lành mạnh và thúc đẩy sáng tạo trong nước.

5.3. Khung pháp lý và đạo đức AI

Xây dựng khung pháp lý rõ ràng cho việc ứng dụng AI, đảm bảo tính minh bạch, công bằng và an toàn dữ liệu người dùng.

5.4. Tăng cường hợp tác quốc tế

Việt Nam cần chủ động hợp tác với các quốc gia phát triển về AI như Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore… để trao đổi tri thức, kỹ thuật và chuyển giao công nghệ.

AI không cướp việc, AI đang mở ra tương lai mới

Thực tế cho thấy, AI không đơn thuần là mối đe dọa mà là công cụ hỗ trợ con người phát triển. Với tốc độ chuyển đổi số như hiện nay, Việt Nam không thể đứng ngoài làn sóng AI. Việc chuẩn bị kỹ năng, tư duy đúng và chính sách phù hợp sẽ giúp quốc gia này không chỉ ứng phó với AI mà còn tận dụng AI để bứt phá.

100.000 việc làm mới không chỉ là con số, mà là cơ hội có thật cho những ai sẵn sàng thích nghi và tiến lên.

Đăng ký ngay khóa học Lập trình viên Quốc tế AI tại Bachkhoa-Aptech để làm chủ tương lai: https://bachkhoa-aptech.edu.vn/cac-khoa-hoc.html